पंतप्रधान नरेंद्र मोदी १ ऑगस्ट रोजी पुण्याला येत आहेत. या दिवशी त्यांचे पुण्यात अनेक कार्यक्रम आहेत. पण खरा प्रसंग आहे तो टिळक स्मारक समितीतर्फे देण्यात येणारा लोकमान्य टिळक यांच्या नावाचा पुरस्कार. गेली ४० वर्षे विविध क्षेत्रांतील मंडळींना हा पुरस्कार देण्यात आला आहे. देशासाठी भरीव योगदान दिलेल्या आणि विशेष कार्य केलेल्या व्यक्तीला हा पुरस्कार दिला जातो. हा पुरस्कार सुरू केल्यानंतर सतत ४० वर्षे तो देण्यात येत आहे.
भारताच्या काही पंतप्रधानांना हा पुरस्कार देण्यात आला आहे. त्यामुळे हा पुरस्कार अत्यंत महत्त्वाचा आहे यात वादच नाही. निवड समितीने पंतप्रधान मोदी यांना हा पुरस्कार देण्याचा निर्णय घेतला तो विचार करूनच घेतला असावा. लवकरच लोकसभेची निवडणूक आहे त्यामुळे हा मानाचा पुरस्कार निश्चितच पंतप्रधानांना राजकीय दृष्टीनेही महत्त्वाचा आहे, असे म्हणण्यास हरकत नाहीं. या पुरस्कारासाठी राष्ट्रवादीचे राष्ट्रीय अध्यक्ष शरद पवार यांना निमंत्रित केले आहे. त्यांच्या हस्तेच हा पुरस्कार मोदी यांना देण्यात येणार आहे. समितीने पवारांच्या नावाची शिफारस केली व ती पवारांनी मान्य केली. महाराष्ट्राच्या सुसंस्कृत वातावरणात यात तसे काही वावगे आहे असे वाटत नाही.
यापूर्वी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी शरद पवार यांच्या पंच्याहत्तरीच्या कार्यक्रमाला हजेरी लावली होती. महाराष्ट्रात तरी विरोधक म्हणजे शत्रू नाही, असे समजले जाते. यामुळेच याप्रसंगी पवार साहेबाचे उपस्थित राहणे गैर आहे असे समजण्याचे कारण नाही. पण : या पण मध्येच अनेक गुंतागुंतीत अडकले आहेत. त्यातली पहिली गुंतागुंत म्हणजे दिल्ली सरकारविरुद्ध निघालेला अध्यादेश उद्याच पेश करण्यात येणार आहे.
दिल्लीचे मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल यांनी देशातील प्रमुख विरोधी पक्षांच्या प्रमुखांना आणि सर्व विरोधी पक्षांना समर्थन मागितले होते. त्याप्रमाणे अनेक विरोधी पक्षांनी आपले समर्थन घोषित केले. असे करण्यात राष्ट्रवादीही सामील आहे. आता अडचण अशी आहे की, राष्ट्रवादी फुटल्यानंतर राज्यातील राष्ट्रवादीकडून असलेले खासदार प्रफुल्ल पटेल सरकारबरोबर आहेत. इतर खासदार अजून तरी शरद पवार यांच्याबरोबर दिसतात. यामुळे १ ऑगस्ट रोजी जर त्या अध्यादेशाचे बिल राज्यसभेसमोर आले तर शरद पवार यांची पंचाईत होण्याचा धोका आहे. आमदार तर फुटलेले आहेतच. त्यांची संख्या निश्चितच बरीच मोठी आहे. पण खासदार मात्र शरद पवार यांच्याबरोबर आहेत. अशा परिस्थितीत उद्या शरद पवार मतदानाच्या वेळी उपस्थित राहिले नाहीत तर मोठी पंचाईत होऊ शकते. यापूर्वीही काँग्रेसचे अजून तरी तळ्यात – मळ्यात सुरू आहे.
या तळ्यात – मळ्यातमुळे दोन्ही पक्षांकडून मौन बाळगलेले आहे. त्यामुळे बहुधा वारंवार खरगे साहेबांनी विनंती करूनही पवार साहेबांनी तोंड उघडले नसावे. आताही अशीच परिस्थिती निर्माण झालेली आहे. भारतीय जनता पार्टीचे उद्या काय ठरते त्यावर सर्व काही अवलंबून आहे. उद्या दुपारी पावणेबारा वाजता हा कार्यक्रम सुरू होईल. मग मतदानासाठी राज्यसभेत उपस्थित राहण्याला ४ ते ५ तासांचा अवधी राहणार आहे. विशेष विमानाने आले आणि मतदानाची वेळ सायंकाळी ५ वाजल्यानंतर असली तरच पवार यांना मतदान करता येईल. आजच्या घडीला हा प्रस्ताव पारित करण्यासाठी मोदी सरकारला आवश्यक ते मतदान होणार आहे, यात वाद नाही.
विरोधी पक्षांच्या खासदारांनी बहिष्कार टाकला तर मात्र एकेक मताला महत्त्व येऊ शकते. आधीच आप चे खासदार संजय सिंग निलंबित आहेत. म्हणजे त्यांचे एक मत गेले. पुण्याच्या कार्यक्रमामुळे शरद पवार येऊ शकले नाहीत तर त्यामुळे विरोधी पक्षात चलबिचल होऊ शकते. उद्याचा दिवस मोठा महत्त्वाचा आहे. राष्ट्रवादी काँग्रेसमध्ये शरद पवार गटाला आपली बांधिलकी विरोधी पक्षाबरोबर आहे, हे प्रत्यक्ष दाखवून द्यावे लागेल. अशा परिस्थितीत रात्रभरात काय घडते , ते बिल उद्या राज्यसभेत पेश होणार आहे किंवा नाही यावरच सर्व गणिते अवलंबून आहेत. लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक यांच्या महानिर्वाण दिनी पंतप्रधान पुण्यनगरीत येत आहेत. राष्ट्रवादीलाही उद्याचा दिवस महत्त्वाचा आहे यात शंका नाही. यासाठी १ ऑगस्टच्या सूर्योदयाची वाट पाहणे एवढेच आपल्या हाती आहे. पंतप्रधानांच्या पुणे भेटीच्या निमित्ताने अशा अनेक शंका – कुशंका आहेत त्याबद्दल न बोललेलेच बरे!